BULETIN DIGITALA 91. 2023ko URRIA

Editoriala

“Erailketetarako zerabiltzaten eta… gorrotatzen jarraitzeko darabiltzaten mitoak"

Biktimez gain, giza eskubideei, adierazpen askatasunari eta euskal gizartearen pluraltasun eratzaileari egin zien gehienbat eraso terrorismoak, pluralismo hori indarrez eta mehatxuen bidez homogeneizatzen ahaleginduta. Hori, eta Zuzenbide Estatua, herritarrentzako ditugun arauei zor zaien errespetua, errespetua ditugun erakundeei, gure izaterako funtsezkoak diren alderdietan batzuk zein besteak babesten gaituzten konbikzioa, alegia.

Indarkeriaren baliabidea justifikatzeko erabili nahi izan zituzten mito haiek indarrean jarraitzen dute hein batean, eta ez zaie predikamendu sozialik falta; era berean, denbora luzez horrenbeste kaltetu ziren baloreak –demokrazia, Zuzenbide Estatua, pluralismoaren defentsa…– ez dira behar bezainbeste erreibindikatu eta ez da ere ahaleginik egiten horiei duintasuna itzultzeko.

Orain dela egun batzuk, pertsona batzuengan bizirik dirauen gorrotoaren berri izan dugu berriz ere, gaindituta zeudela uste genuen garaietara garamatzaten jarduketa suntsitzaileak tarteko. Oraindik ere, ez dira hesi igarogaitz gisa ikusten pertsonen arteko begirunea, irizpide ezberdintasuna onartzea, bestelako pentsaera dugunokin elkar bizitzeko beharra edo demokrazia bezalako balioak. Oraindik bada pentsatzen duenik politika egin dezakeela erail zituztenen oroimena eta ohorea –alfer-alferrik– orbainduz edo zikinduz.

Herritarroi eta gure erakundeoi dagokigu hainbat eta hainbat urtetako deskalifikazio setatsu nola zakarrengatik galdutakoa, higatutakoa berreskuratzea, krimen politikoa, eta baita nik bezala pentsatzen ez duena edozein modutan mespretxatzea ere, pentsaezina izango den jendarte batean bizitzeko.

XXI. Fernando Buesa Mintegiak lurralde galdu horiei helduko die, eta gogoeta egingo du balio sozialak erreproduzitzen diren agertokietan zertan diren eta zer egin behar litzatekeenaren gainean, besteak beste, agora publikoan, erakundeen konpromisoetan eta betebeharretan, edo hezkuntza-sisteman.

Hurrengo jarduera...

2023ko URRIAREN 26a eta 27a

Micaela Portilla Ikergunea

(Ekitaldi Aretoa)

UPV/EHUko Arabako Kampusa

Justo Velez de Elorriaga kalea, 1

01006 - Vitoria-Gasteiz

Terrorismoa helburu politiko batera hurbiltzeko edo lortzeko prozedura bat izan zen, indarkeriaren alde egindako apustu bat, jarritako helburuetara lehenago heltzeko bitarteko gisa. Terrorismoak ehunka hildako eta milaka zauritu eragin zituen, lekualdatuak zein kanporatuak, isilduak zein izutuak izan zirenak. Lortu nahi zuena, ordea, ez zen hori: herritar guztiengan eta Estatuaren aurrean eragin nahi zuen biktima bikario horiekin, erabakimenez eragin nahi ere, bai jendeak, bai Estatuak utz zezaten, erraztu zitzaten terroristek eta horrek berekin zeraman kultura politikoak proposatutako helburu politikoa lortzeko urratsak.

Terrorismoaren amaierak heriotzaren eta izuaren amaiera ere ekarri zuen, eta zale haien porrota. Bere helburu eta irizpide totalitarioak euskal gizartearen pluraltasunaren eta Espainiako Zuzenbideko Estatu demokratikoaren zilegitasunaren guztik kontrakoak ziren, eta kultura politiko horrek azkenean bazterrera utzi zituen, zokoratu egin zituen, eraldaketa batera (eraldaketa zintzoa, hor nonbait) beharturik ikusi baitzen, guztion normaltasun demokratikora bermeekin itzultzeko.

Halere, urteetan indarkeriaren hautua egiteko eta arrazoitzeko erabili zituzten mito haiek indarrean jarraitzen dute neurri batean, eta itzal zabala dute gizartean. Era berean, denbora luzez minduak izan ziren balioak (demokrazia, Zuzenbideko Estatua, pluralismoa…) ez dira behar bezainbeste aldarrikatu, erakundeen eta gizartearen aldetik ez da oraindik egin galdutakoa berreskuratzeko, etorkizuna terrorerik eta terroristarik gabe oinarri zibiko irmoetan, sentituetan, onartuetan eta partekatuetan sendotzeko ahaleginik.

XXI. Fernando Buesa Mintegiak hein batean edo osorik galdu izan zen guztiari helduko dio. Zertaz hitz egiten genuen identifikatu, nola izan zen hori higatua edo zalantzan jarria, eta, batik bat, nola berreskuratu eta ezarri dezakegun hori agertoki sozialean, benetan gizarte ireki, demokratiko eta plurala izan dadin, ondorio guztietarako, trabarik, isiltasunik edo leku ilunik gabe. Analisirako agertokiak besteetako berberak dira: agora publikoa, erakundeen konpromisoak eta betebeharrak, edo hezkuntza sistema, balio sozialak erreproduzitzeko eremu pribilegiatua den aldetik.

EGITARAUA(pdf)