Buletin digitala

“Komunitatean bizi. Bestelakotasunean bizi.”

Pasa den otsailaren 21ean Fernando Buesaren eta Jorge Díezen erailketaren XXI. In Memoriam-a burutu genuen “Komunitatean bizi, aniztasunean bizi” izenburuarekin. Ekitaldi horretan komunitateari, aniztasuna errespetatzen duen komunitate barneratzaileari eta nahi dugun gizarte motari buruz hausnartu dugu. Kontzeptu horiek, izan ere, garrantzi berezia hartu dute bizitzea egokitu zaigun pandemiaren garaiotan.

Fundazioarek presidenteordeak, Sara Buesak, hausnarketa batzuk helarazi zituen bere esperientzia pertsonalean oinarrituta pertenentzia-sentimenduaren, identitatearen eta komunitate bateko parte izatearen harira.

Komunitate natural batean, harreman eta lotura afektiboak berez sortzen dira; komunitate hori identitate baztertzaile batean oinarrituta eraikitzen denean, ordea, utzi egiten dio komunitate izateari eta tribu bihurtzen da. Bestela pentsatu eta sentitzen dutenak “bestea” bihurtzen dira, baztertuak dira komunitatetik, zokoratuak.

“Gu" eta “besteak” bereizketa egiten duen eraikuntza sozial eta politiko horrek kanpoko ilunabarretara bidaltzen ditu ezberdinak direnak eta ezarritako pertenentzia-ereduaren definizio kanonikoari jarraitzen ez diotenak.

Sarak barneko erbestean babestu behar izan ziren hainbat eta hainbat pertsona ekarri zituen gogora, euren mundu pribatuan konfinatu beharrez komunitate eremuan baztertuta sentitzen zirelako.

Identitate-sentimendu sumindu eta baztertzaileak itogarriak dira ezberdin sentitzen duten eta ezberdin diren pertsonentzat, komunean duten proiektutik euren burua baztertzera beharturik sentitzen direlarik, kanporatuak edo are, muturreraino joanez gero, fisikoki akabatuak ez direnean. Sarritan, askatasuna dakar komunitate itxi nola baztertzaile horietatik alde egiteak.

Daniel Innerarity filosofoak aipatu ideia horietako batzuk jorratu zituen jardun zeharo interesgarri batean.

Innerarity irakasleak itun politikoari buruz egin zuen lehen hausnarketa, autogobernuaz gatazka ireki bat duen gizarte baten printzipio eraikitzaileari buruz. Gizartea bakoitzak nahi duenaren antz handienekoa izateko den legitimitatea aitortuz, errotik baztertu zuen gu bezala pentsatzen ez duen bazterketa ideologiko nola fisikoa.

Ideia iradokitzaile hau proposatu zuen: “gehiengoan den eremuan norbaitek gutxiengoan direnei eskaintzen dien errespetu berbera eska dezake berarentzat gutxiengoan den eremuan”. Bestela esanda, norbait gehiengoa denean komunitate batean, bera gutxiengoan den eremu batean berari tratatzea atsegingo zitzaiokeen eran tratatu behar dituela hango gutxiengoak.

Bigarren hausnarketa euskal gizartearen izaerari lotuta zegoen. Haren hitzetan, sozietate modernoak “ez dira sortzen jatorrizko komunitateen kolapsotik”.

Komunitate ukigabearen eta errealitatearen arteko mitoa kontrajarriz, euskal gizartea definitu zuen, eta baita espainiarra ere, esanez, "heterogeneoen gizarte bat, identifikazio-gradu ezberdinekoa" dela, "aldi berean gauza ezberdinekoa den gizarte bat, jomugan helburu ezberdinak eta, tarteka, gatazkan direnak, dituena”.
Tönnies gogora ekarriz, demokrazia bat proposatu zuen “herritar izateko ideal baten inguruan eraikia, alde batetik obligazioak planteatzen dizkigunak komuna denari buruz, baina, bestetik, landa-komunitate itxietan guztiz ezezaguna den nolabaiteko liberalitatea, tolerantzia eta, are, indiferentzia ahalbidetzen duena”.

Azken proposamenean, “eragin-gizarte” gisa ikustaraz gintezela proposatu zigun. Ildo horretan, bai Sarak bai Danielek egungo pandemia globalaren egoerarekin lotu zituzten euren planteamenduak.

Sarak gogora ekarri zigun osasun larrialdiko egoerak, hain zuzen, eraman gaituela komunitatean elkar zaintzeak duen funtsezko garrantziaz kontzientzia hartzera, komunitarioak izatea guztion ongizatearen zerbitzura egotea dela, batzuk besteekin engaiatzea, alegia.

Ildo beretik, Danielek esan zuen pandemiak gure zaurgarritasun komuna jarri duela agerian, eta zaurgarritasun horrek aldatu egingo duela gure bizimodua eta gure erakundeen errealitatea.

Amaitzeko, komeni da hona ekartzea hizlariaren azken hausnarketa bat, bereziki egokia terrorismoaren biktima biren oroimenezko ekitaldi batean, esan zuenean oso ezberdina izango zela indarkeriazko iraganaren historia kontatzea onartzen badugu “sufritu egiten dugun subjektu” garela. Gertakizunak biktimen ertzetik kontatzeak, balentrien narratibara jotzen ibili beharrean, izugarrizko indar sinbolikoa du, indarberritzailea, nonbait. Izan ere, “gizarte batek bere iragana sufritu izan dutenen ikuspegitik kontatzen badu, aukera gehiago ditu etorkizun inklusiboagoa eraikitzeko, helburu nagusi gisa jarriko duelarik pairamena saihestea eta komunean den bizitza zaurgarria zaintzea”.

Gasteizko Europa Biltzar Jauregiak hartu zuen aurten Fernando Buesa Blancoren eta Jose Díez Elorzaren aldeko In Memoriama, ETA talde terroristak erail zitueneko hogeita batgarren urteurrenean.

Ekitaldia Eva Domaika kazetariak aurkeztu zuen, eta Sara Buesak eta Daniel Innerarityk hartu zuten parte.

  XXI. In Memoriam-en bideo osoa

Ekitaldiari Sara Buesaren hitzaldiak eman zion hasiera. Sararentzat, pertsonek “norbaiten parte garela sentitzeko beharra dugu. Sustraitzen garen, geure bizitza eta geure ohiturak garatzen ditugun eta inguruko beste pertsonekin harremanak eta afektuak ehuntzen ditugun leku bat”. Eta lurralde baten berezko kultura eta idiosinkrasia aitortzea garrantzitsua izan arren, esan zuen "oraindik garrantzitsuagoa dela bertan bizi diren pertsona guztiek duintasunez eta euren balioen arabera bizitzeko aukera berdinak izatea".

Sarak “zauriak sendatuko dituen eta ezberdinen artean loturak berreraikiko dituen euskal giza komunitatea elkarrekin eraikitzearen” alde eginez amaitu zuen bere jarduna. Elkarrekiko begirunean eta zaintzan ehundutako komunitatea”, zeinetan guztiok beraren parte sentituko garen. “Bihur dezagun gure lurra harro egongo garen toki, berezko identitate eta kulturarengatik eta, batik bat, leku ireki eta abegitsua izateagatik, bakoitza aske izan, sentitu eta biziko dena", esanez amaitu zuen. 

  Sara Buesaren hitzaldia (bideoa)

 Sara Buesaren hitzaldia (testua)

Sara Buesaren jarduna eta gero, bideo batek Fernando Buesa Fundazioak joan deneko 2020. urtean burututako lana erakutsi zuen. 

  Fundazioaren 2020 jarduaren bideoa

Jarraian, Daniel Innerarityk hartu zuen parte. Daniel Euskal Herriko Unibertsitateko Filosofia Politiko eta Sozialaren katedraduna da, eta hitzaldiari hasiera eman zion “gizartea norbaitek nahi duenaren antz handienekoa nahi izateko legitimitatearen” alde eginez, baina “betiere nahi horien barruan ez badago gizarte hori soilik norberak bezala pentsatzen dutenez bakarrik eraikirik egotea”. Charles Taylor-en esaldi bat aipatu zuen horretarako, “ez du merezi batzuen ametsak besteen amesgaizto izango diren gizarte batean bizitzea” dioena.

Daniel Innerarityren hitzaldia (bideo)

  Daniel Innerarityren hitzaldia (testua)

Biharamunean, otsailaren 22an, XXI. In Memoriam honen bigarren ekitaldia burutu zen Gasteizko Askatasunaren Lorategietan, atentatuaren tokian eraikitako monolitoan lore-eskaintza bat eginez. Buesa-Rodríguez eta Díez-Elorza sendiek omenaldia egin zioten Jorge eta Fernandori PSE-EEko eta Ertzaintzako hainbat kiderekin batera, aforo murriztuko ekitaldi batean. Han izan ziren Eusko Legebiltzarreko alderdi politiko guztiak, eta baita Espainiako Gobernuko, Eusko Jaurlaritzako, Euskal Legebiltzarreko, Arabako Foru Aldundiko, Arabako Batzar Nagusietako eta Gasteizko Udaleko ordezkariak ere.

XXI. In Memoriam ekitaldiaren eta lore-eskaintzaren argazki-galeria

ERAKUSKETA

“IZUA AZALETAN. 60 TERRORISMO-URTE ESPAINIAN, PRENTSAREN BIDEZ" ERAKUSKETA GASTEIZERA HELDU DA

Terrorismoaren Biktimen Elkarteak, Terrorismoen Biktimen Zentro Fundazioak eta Vocentok antolatzen dute Fernando Buesa Fundazioaren eta Gasteizko Udalaren laguntzarekin, eta martxoaren 5etik 28ra egongo da zabalik Montehermoso Kulturunean

Erakusketaren hari gidatzailea Espainiako terrorismoaren historia da. 1960ko ekainaren 27an hasi zen, DRILek Begoña Urroz haurra erail zuenean, eta 2019ko apirilaren 21era arte luzatzen da, Sri Lankako hiriburuan María González Vicente eta Alberto Chavez Gómez espainiar bikotea jihadisten atentatu batean erail zituztenean.

Ordutik igaro diren kasik hirurogei eta bat urteetan, 1.400 hildako baino gehiago dira terrorismoak kaltetutakoen zerrendan. Horietatik, 855 ETAren fakzio ezberdinen biktimak dira, 286 jihadisten terrorismoarenak, eta beste talde terrorista batzuk eragindakoak gehitu behar zaizkie horiei guztiei, esaterako GRAPO, GAL, FRAP, EPOCA, Terra LLiure, Batallón Vasco-Español, Triple A, EGPGC eta MPAIAC.

Erakusketa honekin, finean, biktimen ikuspegitik hurbiltzen da terrorismoaren historiara. Aurrez halaxe pentsatutako hautaketa da, eta bisitariekin konplizitateak sortzea, kaltetuei omenaldia egitea eta sarritan arreta handirik eskaini ez zaion historia kontatzea bilatzen du.

Erakusketa inaugurazioaren argazki-galeria

“IZUA AZALETAN. 60 TERRORISMO-URTE ESPAINIAN, PRENTSAREN BIDEZ”

2021eko martxoaren 5etik 28ra

Montehermoso Kulturunea

Fray Zacarías Martínez 2, Vitoria-Gasteiz

Ordutegia:

Asteartetik larunbatera: 11:00 - 14:00 / 17:00 - 20:00
Igande eta jaiegunak: 11:00 - 14:00

Hemeroteka

 ¿Qué es la amnistía? ¿Y qué se conoce como el ‘síndrome del norte’?
El Correo 2021/02/05

 Diccionario imprescindible para entender el relato sobre ETA
Vozpopuli 2021/01/08

 Fernando Buesa, el atentado que partió Euskadi
Crónica Vasca 2021/02/22

 La auténtica tolerancia no es permitir todo tipo de comportamientos
El Correo 2021/02/22

 Homenaje a Buesa y Díez 21 años después de sus asesinatos
Diario Noticias de Álava 2021/02/23

 Instituciones y partidos recuerdan a Buesa y su escolta en el 21 aniversario de su asesinato
El País 2021/02/23

 Frente a la hemeroteca de la barbarie
El Correo 06/03/2021

Iritzia

 "Ryan” Raúl López Romo
El Correo 2021/02/06

 "Víctimas, respeto a la diferencia”  Maixabel Lasa
Diario Noticias de Álava 2021/02/08

"Destruir las mentiras" Tonia Etxarri
El Correo 2021/02/06

 "Contar la historia" Vicente Carrión
El Correo 2021/02/16

 "En Euskadi nos conocemos todos" Manuel Montero
El Correo 2021/02/17

 "Buesa como relato” Txema Portillo
Crónica Vasca 2021/02/22

  "El antifranquismo de ETA” Gaizka Fernández Soldevilla
El Correo 2021/02/22

Datuak Babesteko Erregelamendu Orokor berria (DBEO) 2016/679 betetze aldera, jakinarazten dizugu zure datuak Fernando Buesa Blanco Fundazioaren erantzukizuneko fitxategi baten parte izango direla, entitate horrek antolatutako argitalpenak eta jarduerak kudeatzeko eta zabaltzeko. Zure sarbide-, zuzenketa-, baliogabetze- eta aurkakotasun-eskubideak gauzatu ditzakezu, posta elektroniko bat honako helbide honetara bidaliz info@fundacionfernandobuesa.com eta zure eskaeraren xehetasunak azalduz.