"Egia eta errealitatea"

“Terrorismoa kontatzea itotzen ari zarenean gertatzen zaizuna deskribatzea bezala da”. Hori da gure Fundazioaren iragan mintegian parte hartu zuen baten ahotik entzun zena. Diziplina artistikoak, literaturatik hasi eta arte plastikoetaraino, sentsazioa helarazteko gai dira, eta, horrela, norberaren edo besteren esperientzia arrazionalizatuz eratzen denean ez bezala eragiten diote pertsonen iritziari. Ildo horretan, enpatia mekanismo eraginkorra da. Enpatia, baina, emozioetan euskarritzen da, eta emozio horiek ez dute zertan errealitatearen zuzeneko erantzuna izan. Egitez, hori ere entzun zen, egia eta errealitatea gauza ezberdinak dira pertsona bakoitzaren subjektibitatetik begiratuta.

Ezagutza, arrazoitik eta esperientziatik abiatuta eraikitzen da. Baina esperientziak, izan zuzenekoak, izan norbaiten bitartezkoak, ez dira modu uniformean ezartzen arrazoimenean. Pertsona bakoitzak jada eraikia du bere narrazio-eskema, eta berritasuna dena ere hortxe txertatzen du, aldez aurreko bere logika indartzeko. Zaila da, beraz, eraikuntza hori aldatzea, eta, noizbait lortzen bada, gehiago da emozioaren eraginagatik, ezagutzaren zehaztasunagatik eta arrazoizko judizioan duen ondorioagatik baino.

Terrorismoaren eta haren biktimei buruzko esperientziaren ezagutza eskolara eramatea beti da gai konplexua. Adostasuna dago programaren emaitza onetan, zeinak biktimak eta haien testigantza ikasleen aurrean jartzen baititu. Ez dago, ordea, hainbestekorik gertatutakoaren ezagutza ikasgelara eraman nahi denean. Gertaera berberen gaineko interpretazio ezberdinek eta azalpenezko testuinguruen erabilera nahitaezkoek ondorio negatiboak eragin ditzakete, kontua gure gazteengan indarkeria erabiltzearen erabateko arbuioa eragitea bada. Une horretara helduta, badirudi enpatia ezagutza baina egokiagoa dela, egia errealitatea bainoago bezala. Soilik horretan.

Fernando Buesa Blanco Fundazioak eta “Valentín de Foronda" Gizarte Historiarako Institutuak antolatuta burutu zen urriaren 24an eta 25ean Gasteizen, EHUko campuseko Micaela Portilla Ikerketa Zentroan.

Fernando Buesa Fundazioaren XVII. Mintegiak hausnarketa bat egin nahi izan zuen bi konturen gainean: batetik, nola eta zein prozeduraz ari garen gizarteari hurbiltzen terrorismoaren eta horren biktimen errealitatea, baina baita, bestetik, eta batez ere, zein diren igortzen dugunaren emaitza proposatzen dugun asmoarekin bat etortzea eragiten duten faktoreak, helburua hauxe izanik: helburu politikoak edo nolanahikoak lortze aldera indarkeriara sekula gehiago ez jotzea, berriro ez errepikatzea eta zilegitasunik gabe uztea.

XVII. Fernando Buesa Mintegiaren ponentzien bideoak:

 Aurkezpena. Sara Buesa eta José María Ortiz de Orruño

 Inauguratzeko conferentzia. Patxi Lanceros

 1. saioa - María Teresa López de la Vieja eta César López

 2. saioa - José Ibarrola, Elena López Aguirre, Eterio Ortega eta María San Miguel

 3. saioa - Vicente Carrión, Luisa Etxenike eta Jesús Zulet

 4. saioa - Jonan Fernández, Raúl López Romo, María Lozano eta Fernando Muga

 Amaiera ekitaldia - Jesús Prieto Mendaza eta Antonio Rivera

XVII. Mintegiaren argazki-hemeroteka:

 Galería de fotos del XVII Seminario Fernando Buesa

XVII. Mintegiaren hemeretoka:

 Cómo se transmite y traslada el terrorismo
El Diario Norte 2019/10/25

 Sara Buesa aboga por un relato empático del terrorismo que logre el `nunca más´
La Vanguardia 2019/10/25

  15.000 alumnos ya han escuchado el testimonio de víctimas del terrorismo
El Correo 2019/10/26

 «ETA no nos dejó ser artistas, hemos tenido que ejercer como intelectuales»
El Correo 2019/10/26

Fernando Buesa Blanco Fundazioak  eta Terrorismoaren Biktimen Oroimenerako Zentroak Beta.com argitaletxearen “Testigo de cargo. La historia de ETA y sus víctimas en televisión" (Akusazioaren lekukoa. ETAren eta bere biktimen historia telebistan) liburuaren aurkezpena antolatu genuen pasa den urriaren 17an.

Liburuak telebistako dokumentalak eta fikzioak ETAren eta bere biktimen historia nola eman duten aztertzen du. Telebista ez-informatiboak erakunde terroristarekiko duen interesa zinemarena baino geroagokoa da, azken horrek arreta jarri baitzion. Trantsizio garaitik bere historiari. Telebistako ekoizpenak, aldiz, hutsune ia erabatekoa izan zuen 1990eko hamarkadaren amaiera aldera arte, neurri handi batean zinemaren eta telebistaren arteko ekoizpenean ziren ezberdintasunengatik. 2000. urtetik aurrera, euskal indarkeriari buruzko dokumental eta telefilm eklosioa gertatu zen  pantaila txikian, eta horietan, oro har, arreta handia eskaini zitzaien biktimei, terrorismoa deslegitimatu nahian.
Aurkezpenean parte hartu zuten Marta Buesak (Fernando Buesa Fundazioko Patronatua) eta Florencio Domínguezek (Terrorismoaren Biktimen Oroimenerako Zentroaren zuzendaria), David Mota Zurdo, Virginia López de Maturana eta Santiago de Pablo liburuaren egilekideekin batera.

Aurkezpenaren bideo osoa ikusi nahi baduzu, sakatu hemen

Hemeroteka

 Respuestas de la sociedad vasca al terrorismo
El Correo 2019/10/22

 María Jesús San José llama a ser "críticos" y "no condescendientes" con quien no rechaza el terrorismo
El Mundo  2019/10/22

 Presentación El palacio de Justicia de Bilbao acoge hasta el 20 de noviembre la exposición “La sociedad vasca ante el terrorismo”
La Vanguardia 2019/10/22

 Justificación, equidistancia e indiferencia: el retrato de la sociedad vasca en tiempos de ETA
El Diario Norte 2019/10/28

Iritzia

 "Encuentros posibles” Edurne Portela
El País 2019/10/01

 "El mono que toca el piano" Manuel Montero
El Correo Mundo 2019/10/04

 "Ofensa al duelo" Alberto Surio
El Correo 2019/10/09

 "¿Han hecho suficiente?" Raúl López Romo
El Correo 2019/10/21

 "Las heridas abiertas de Irlanda del Norte" Gaizka Fernández Soldevilla
El Correo 2019/10/28