Euskal gizartea eta terrorismoa:  atzo eta gaur

Ba al dago kausa-ondorio harremanik terrorismoak ekintzak gauzatu bitartean euskal gizarteak erakusten zuen jarreraren eta terrorismorik gabeko une honetan erakusten duenaren artean? Euskal gizartea terrorismoaren amaieraren protagonista nagusia ez dela izan abiapuntutzat hartuz gero, ondoriozta dezakegu gertatutakoa atzean uzteko eta ahazteko egun gizarteak duen gogoak baduela zerikusirik garai hartako gehiengoaren inhibizioarekin.  Horixe izan zen XII. Fernando Buesa Blanco Mintegiaren, Valentín de Foronda Gizarte Historiako Institutuak antolatutakoaren, galdera nagusia.

Zenbait aditu eta protagonista nabarmenek bi jardunaldietan esandakoa entzun ondoren, zaila zaigu galderari erantzun biribila ematea.  Denek esan zuten gizarte-ikusleak “oroimena zuritzera" prest daudela aurreratzen duela, baina aintzat hartu ziren beldurraren ondorioa —asko blokeatu zuen erantzuna garai hartan—, eta ardurei, kontaketari eta oroitzapenei berehala ekiteko esperientziak oraindik pistolek, isilik, oraindik kea ateratzen dutela.

Ezinbestekoa da berehalako historiari aurre egitea.  Biktimei sor diegu eta, gainera, horien testigantza oraindik bizirik dago; hortaz, eraginkorragoa da.  Horrez gain, zoru sendo baten gainean eutsi behar dugu geroko euskal gizartea, eta ez hitz-joko semantikoen eta erlatibismo etikoen gainean.  Iraganekoa ezin da berriz gertatu, eta bizitzen uzten ez gaituena baino ezin dugu ahaztu:  gainontzekoa edozein gizartearen oinarri den memoriaren zati bat da.

Baina gertatutakoari berehala aurre egiteak zenbait arrisku ditu.  Egia-justizia-bakea hirukia ahula da, eta ertz batek indarra hartzen duenean, hirukia erortzean da, eta hiru hanketako mahai gainean ziren gauzak lurrera erortzen dira.  Eta ez du inork hori nahi. Agian horregatik beste talde-drama batzuetan, belaunaldien arteko tarte bat utzi dute drama horiei ekiteko eta aurre egiteko.  Edo “goi mailan” finkatutako oroimenaren inguruko adostasunak atzeratu baino ez du egiten, eta gizarteak azkenik iraganarekin egiten du topo, baina arazo bihurtu da dagoeneko.

Edozein modutan, neurrira egindako ondorioak beharrik gabe derrigortu gabe, zenbait ahots entzun ziren eta ondoko bi gauza utzi zuten argi:  sufrimendua sozializatu zuenak ezin duela orain ahazmena sozializatu, eta ezin dela gertatutakoa indarkerien arteko oreka gisa ikusi, alderantziz baizik: terrorismoaren biktimen jasandako bidegabekeriek (era eta jatorri guztietakoak), biktima guztiak batzen ditu konpontzeko baldintza eta eskakizun unibertsalean.

Behar bezala itxi ez diren traumen eta dramen historia luzeegi du gure herrialde txikiak; gainera, trauma eta drama horiek zenbait gorroto elikatzen dituzte isilik, eta sugearen arrautza balitz moduan, arazo bat gerora begira Arazoa bihur dezakete batzuek, eta horren bidez justifika dezakete ondoko erabakia: izua politikan eta gizartean lehiatzeko modu bat dela.  Hori dela eta, gertatutakoaren begirada historikoak berresten digu iraganekoa ezin dela berriz gertatu.

XII. Fernando Buesa Mintegia

Fernando Buesa Blanco Fundazioak eta “Valentín de Foronda” Gizarte Historiako Institutuak antolatutakoa, Arabako UPV-EHUko Campusean urriaren 16 eta 17an izan ziren.

Laster, mintegian landutako ponentzien bideoak jarriko ditugu gure webgunean.

XII. Fernando Buesa Mintegiaren argazkiak:

Aurkezpena. Sara Buesa eta José María Ortiz de Orruño

1. saioa. Isabel Piper, Walter L. Bernecker eta Pello Salaburu

2. saioa. Izaskun S áez de la Fuente, Luis Castells, Kepa Aulestia eta Txema Portillo

3. saioa. Javier Vitoria, Luisa García, Ander Landaburu, Luisa Etxenike eta Eva Domaica

4.saioa. Patxi Elola, Pili Zabala, Paúl Ríos, Fabian Laespada eta Idoia Estornés

Amaiera-ekitaldea. Jesús Loza eta Antonio Rivera

XII. Fernando Buesa Mintegiaren erreportaje-laburpena:

XII. Mintegiaren Storify

XII Mintegiaren hemeretoka:

 Sara Buesa "Somos Una sociedad enferma con valores frágiles"
El Mundo 17/10/2014

  Sara Buesa "No me conformo con que no se produzcan mas asesinatos "
El Correo 17/10/2014

 La hija de Buesa exige "pedagogia social" en una "sociedad enferma"
El País 17/10/2014

 Kepa Aulestia "La memoria histórica más falsa es la que pactan cuatro partidos"
El Diario Norte 17/10/2014

  Pili Zabala "El apoyo de la izquierda abertzale fue tan nocivo como el olvido del resto"
El Correo 18/10/2014

 Pili Zabala "Tan nocivo fue el apoyo de la IA como el olvido del resto"
EITB 18/10/2014

Entrevista a Sara Buesa
ETB2 - Programa "El Dilema " - 20/10/2014

--------------------------------------------------------------

Giza Eskubideen aldeko tira” erakusketa Ibaiondoko gizarte-etxean amaituko da Gasteizko zenbait gizarte-etxetan izan ondoren

“Giza Eskubideen aldeko tira” museo birtualaren biñeta ibiltarien erakusketa urriaren 31ra arte ikus daiteke azkeneko aldiz Ibaiondoko gizarte-etxean. Fernando Buesa Fundazioak sortu zuen 2010ean nazioarteko lehiaketa baten bidez; lehiaketa horretara 483 lan aurkeztu zituzten, berrogeita hamar bat herrialdetako 210 lehiakidek egindakoak.  Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsalaren 30 artikuluak zenbait biñeta grafikotan jaso dira proiektu honen bidez; helburua, Adierazpena modu atseginean eta arinean aztertu eta ezagutaraztea da.

Maiatzetik urrira bitartean, erakusketa 7 gizarte-etxetan izan dugu ikusgai (Judimendi, Hegoalde, Iparralde, Lakua, El Pilar, Arana eta Ibaiondo). Pertsona askok izan dute bisitatzeko aukera. Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsala hiriko auzoetara hurbildu dugu, kontzeptuen inguruan sakondu dugu eta, are garrantzitsuena, gure bizitza-garapenean integratu ditugu.  

Gizarte-etxeetatik egindako erakusketa ibiltariaren argazkiak:  

CC Judimendi

CC Hegoalde

CC Iparralde

CC Lakua

CC EL Pilar

CC Arana

CC Ibaiondo

Museo birtual “La tira por los Derechos Humanos

Zenbait adingabe ETAren biolentziaren biktima izan dira (1991)

1991ean ETAk jarduera gogortu zuen Bartzelonako 1992ko Joko Olinpikoak hurbil zirela. Ondorioz, hildako biktimen kopurua handiagoa izan zen, eta Euskaditik kanpo ere zenbait jarduera burutu zituen ETAk.  Horrela bada, ETAk jarduera bortitzean ondoko metodoak erabili zituen gehien bat: bonba-paketeak bidaltzea eta biktimen ibilgailuen behealdean lapa-bonbak jartzea.  Horrez gain, 1991ean ETAk zenbait adingabe hil zituen, adibidez, Koro Villamudria hildako atentatuan, eta Viceko (Bartzelona) Guardia Zibilaren kuartelaren aurka egindakoan (Bartzelona).

Modu horretan jasotzen jarraitu dugu Dokumentazio eta Ikerketa Zentro honetan, eta 1991. urtean guztira 37 atentatu gertatu zirela jaso dugu. Lan honen bitartez, terrorismoko biktimen oroimena osatuko eta igortzen lagunduko diguten agiri guztiak bildu eta zabaldu nahi ditugu.

Edozein erabiltzailek milatik gora dokumentu kontsultatu ahalko ditu. Zentroan baditugu bilduak dagoeneko ia 7.325 dokumentu, laster aukeratu eta argitaratuko ditugunak. Hemeroteka digital honetan dokumentu ugari daude, batzuk Zentroaren beraren ikerketaren emaitza eta beste batzuk aldiz beste erakunde batzuen ikerketaren fruitu edo hedabideetatik jasoak.

Une honetan lan horrekin jarraitzen dugu, Demokraziako lehen urteetako atentatuen gaineko datuak biltzen. Gure asmoa da ikerketa hori geure egunetaraino eramatea eta atentatu guztien datuak jasotzea.

 Erabilera gida

 "La Fundación Buesa pide un acuerdo para el Día de la Memoria"
El Mundo 24/09/2014

 "El Día de la Memoria para quienes condenan a ETA"
El Correo 25/09/2014

 "La Fundación Buesa organizará un seminario en octubre"
El País 30/09/2014

 "Los catorce expertos deberán diseñar el Memorial de Víctimas"
El Correo 04/10/2014

 "Loza plantea cambiar el Día de la Memoria para deslegitimar a los victimarios"
El Mundo 10/10/2014

 "Bakeaz, Gesto y Lokarri se han disuelto, pero aún son necesarios"
El Diario Norte 12/10/2014

 Sara Buesa: "La sociedad vasca a olvidado demasiado rápido lo que ha ocurrido"
El Correo 19/10/2014

"Los nadies" por Jesús Prieto Mendaza
El Correo 28/09/2014

"Primera señal de alarma" por Florencio Domínguez
El Correo 30/09/201

"La deuda sigue pendiente" por Alberto Ayala
El Correo 17/10/2014

"Tres años después" por Tonia Etxarri
El Correo 20/10/2014

"La paz era esto" por Florencio Domínguez
El Correo 21/10/2014

GIZA ESKUBIDEEI BURUZKO BIDEOJOKOA

MANRAIS, zure eskuetan daude

ESKURAGAI

Bere hezkuntza-lanaren bidetik jarraituz, Fernando Buesa Fundazioak Manrais, zure eskuetan daude bideojokoa sortu du. Bideojoko interaktibo honen helburua da Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsalaren bederatzi artikulu ezagutaraztea eta haietaz gogoeta eginaraztea. 10-13 urteko haurrengandik gertuen dauden egoerak islatzen dituzten artikuluak jorratzen dira bideojokoan.

ESKARIAK

Bideojokoaren demoa

Bideojokoaren dosierra

SEKUENTZIA DIDAKTIKOAK



Manrais bideojokoaren osagarri, sekuentzia didaktiko sorta bat prestatu dugu Lehen Hezkuntzako 5 eta 6. mailako ikasleentzat, horien bidez ikas dezaten beren adinarekin zuzenkienik lotutako Giza Eskubideen Aitorpeneko artikuluen edukia, eta jakintza hori beren esperientzia pertsonalean txerta dezaten.

1. sekuentzia didaktikoa

2. sekuentzia didaktikoa

3. sekuentzia didaktikoa

4. sekuentzia didaktikoa