MEMORIAREKIN LANEAN HASIZ


Ez dago memoriarik gabeko biktimarik. Horra axioma ukaezin eta ongi errotu bat. Ez dago biktimarik beren biktimizazio prozesuaren egungo oroitzapenik gabe eta prozesu horri bere zentzua ematen dion ingurumenaren azalpenik gabe. “Ia mila biktima hilda” esaldi higatu bat da, ahoskatu orduko desegiten dena. Ia mila biktima jende asko dira, bizirik gaudenon denbora, oroitzapen eta jakintza asko betetzeko adina. Ia mila biktima horietako bakoitzak, horien senide eta adiskideak, gehi indarkeria terroristaren beste edozein eraso motaren ondorioz min hartutako beste milaka biktimak (atentatuetan zaurituak, bahituak, jazarriak, baztertuak, kanporatuak, irainduak, markatuak...), biktima gehiegi dira zifra lauso batean bilduak izateko. Biktima bakoitza aski da berez erregistratua izateko eta hortik aurrera gogoratua eta ezagutua izateko bere esperientziaren osotasunean, bere zentzu osoan.

Bazirudien aurreko eta porrot egindako elkarrizketa prozesuak bidea zabalduko ziola ETAren terrorismoaren biktimen memoriaren artikulazio prozesu horri. Zeren memoriaren garaia ez baita aleatorioa, historikoa baizik. Aukera bat, eskari bat edota babes sozial bat behar ditu. Eta arrazoi politikoetan oinarritutako indarkeria desagertzeko puntuan zela zirudienean, pentsatu genuen heldua zela memoria premia hori gauzatzeko unea. Baita ere, aitor dezagun, memoria eraikuntza intelektuala delako eta, hortaz, eraiki eta garatu egiten delako, eta beharrezkoa zen lan hori biktimen defendatzaileek egitea, haien laguntzarekin, eta ez "bakearen profesionalek", hauek, diru-laguntzez nasaiki horniturik, Euskadiko bakezale eta bakegile amorratuenak bezala agertu nahi zutenen interesei egokitutako kontakizuna eraikiko baitzuten.
Baina, azkenean, bata nola bestea ezinezkoak gertatu ziren, eta denborak aurreikuspenak amortizatu zituen. Aurrena esperientziak eta ondoren oroitzapenak ordenatzeko, umotzen uzteko eta azkenik arazo honen trataera historikoa burutzeko behar zen memoriaren bankua, biktimen edo bakezale elkarte zenbaiten ariketa edo digresio akademiko hutsa bezala agertu zen.

Beharbada ariketa hori egiteko unea ez da iritsiko harik eta jatorri politikoko indarkeria, terrorismoa, gure inguruko eszenatokietatik desagertzen ez den arte. Biktima eta haren oroitzapena biziegi daude oraindik haren esperientziaren arrazionalizazio saiorik egiteko. Oraindik oso urrun gaude esperientzia “historiagarri” bat izateko.

Halere, hori gorabehera, zerbait egin beharko litzateke. Gutxi bada ere, egin da zerbait: testigantzak jaso dira hainbat erreportaje, liburu, testu, ikus-entzunezko produktutan... Ezer gutxi elaborazio sistematikoa eta memoriaren bankua izatera iritsi beharko litzatekeenaren aldean, gidoi eta metodologia bati jarraituz hasiera batean testigantzak bildu eta antolatzea beste asmorik izango ez lukeena. Beharbada hori lortzeko ez dugu itxaron beharko garai hobeak etorri arte, beharbada nahikoa izango da erakunde publikoek euren gain hartzea ekimen hori zuzendu eta babesteko ardura, horrela, ez dadin galdu oroitzapenik eta ez dadin okertu azalpenik, hots, testigantza horiek egunen batean, laster, izan daitezen material egoki eta nahikoa egiarekin uztartuta datorren historia on bat egiteko.

Natividad Rodríguez, Fundación Fernando Buesa Blanco Fundazioaren lehendakaria.

FERNANDO BUESA BAKEAREN ALDEKO KOMIKIEN III. MARATOIA

" Aurreko aldizkari digitalean esan genizuen bezala, “Hitzaren eta Irudiaren balioa" erakusketak amaitu du ikastetxeetan zehar egin duen bidaia. Erakusketa horretan, ibilbide bat egin da komikiaren munduan barrena, bakearen eta bizikidetzaren baloreak helarazteko gaztetxoenei. Fernando Buesa Bakearen aldeko Komikien III. Maratoia 2009ko apirilaren 3an ospatu zen Gasteizko Hegoalde Gizarte Etxean.

Maratoi horretan, erakusketa ibiltarian parte hartu zuten ikastetxeek eta marrazketa eta testu lehiaketetako irabazleek aukera izan zuten saio bikain batekin gozatzeko, non jolasa eta hausnarketa lana uztartu baitziren eta non neska-mutilek modu aktiboan parte hartu baitzuten euren hausnarketak proposatuz bakean bizitzeko beharraren inguruan, horrela etorkizun hobea lortu ahal izateko.

Fernando Buesa Bakearen aldeko Komikien III.

“TERRORISMOAREN BIKTIMAK ETA MEMORIA” I. TOPAKETA

Bakeaz, Fundación Fernando Buesa Blanco Fundazioa eta Deustuko Unibertsitarearen Etika Gelaz antolatua.

Biktimen eta beren oroitzapena baloratzeko ospatu zen Bilbon bilera hau pasa den apirilaren 2tan eta 3tan. Hauek dira beren konklusioak eta txostenak bideoan.

 
Nazi totalismo ikuspuntutik biktimei buruzko kontsiderazioak

Konklusioak Xavier Etxeberria Mauleon

Klausura ekitaldia Josu Ugarte Gastaminza

Crónicas de las jornadas sobre víctimas del terrorismo organizadas por Bakeaz, la Fundación Fernando Buesa y el Aula Ética de la Universidad de Deusto
PAÍS - DIARIO VASCO 3/04/2009 Idioma de los documentos: ESPAÑOL

Entrevista a Natividad Rodríguez:"estoy orgullosa del cambio" ABC 5/05/2009 Idioma de los documentos: ESPAÑOL

..NORMALIDAD Y TRICORNIOS -JESÚS LOZA 20/05/2009 EL CORREO - Idioma del documento: CASTELLANO

..VÍCTIMAS AL TRASLUZ DEL HOLOCAUSTO -MARTÍN ALONSO Y OTROS 12/05/2009 EL CORREO - Idioma del documento: CASTELLANO

Fundazioaren presentzia beste ekitaldietan